MUZIČKE SCENE U SRBIJI – DOMAĆI IZVOĐAČI NA FESTIVALIMA
Bojana Radovanović
Marija Maglov
Lovefest, Arsenal fest – kulturna decentralizacija
Lovefest, koji se od 2007. godine održava u Vrnjačkoj Banji, i Arsenal fest, koji je u Kragujevcu ustanovljen 2011. godine, zahvaljujući aktivnostima u poslednjih nekoliko godina, upisuju se u listu najvažnijih muzičkih događaja koji se u Srbiji dešavaju tokom leta. Njihove početne ideje, „kulturna decentralizacija“[1] i „oživljavanje kompleksa stare fabrike novim sadržajima“[2], dalje su se razvijale utabanim konceptualnim stazama velikih evropskih festivala među kojima je i naš Exit. Konačno, od prvog Love festa (tada The Love Festival-a) održanog na Letnjoj pozornici koji je trajao dva dana, te prvog Arsenal festa koji je otpočeo sa jednom binom u Kneževom arsenalu, staroj topolivnici, ova dva festivala proširili su svoje manifestacije na četiri bina ili više njih, na kojima se publici predstavljaju domaći i strani izvođači.
Prvobitno festival elektronske muzike, Lovefest je zamišljen kao svojevrsna platforma za promovisanje kulture mladih u Srbiji. Organizatori su u razgovoru sa Centrom naveli da je festival nastao „na temeljima decentralizacije kulture upravo iz želje da se podrže mladi talentovani muzičari, pre svega iz centralne Srbije“, što ukazuje na prvobitnu ideju organizatora da se usredsrede na, može se reći, umrežavanje lokalnih scena u okruženju, odnosno centralnoj Srbiji. Svake godine, festival traje tri dana („72 sata konstantnog muzičkog programa“), a pored programa na tri glavne bine na kojima u toku jedne večeri nastupi 5–7 izvođača, moguće je pratiti raznovrsne vanmuzičke i dnevne programe. Prošle godine Lovefest je posetilo preko 80 000 ljudi.
Posao selekcije izvođača i održavanja primarnog fokusa festivala prepoznali smo kao najvažnija konceptualna ograničenja ovog festivala. Kako navodi Ana Đorđević, elektronska muzika bila je u fokusu festivala sve do 2011. godine, kada su se di-džejevima iz zemlje i inostranstva priključili i live bendovi, koji se uglavnom mogu svrstati u rok, pop i hiphop žanrove. Tri godine kasnije dolazi do ʻzvaničnog odvajanja’ live muzike – ustanovljava se Live Stage bina na kojoj, osim toga što ona postaje rezervisana isključivo za muziku uživo, od tada nastupaju live izvođači iz zemlje i regiona. Posmatrajući domaće izvođače na Lovefest-u, treba pomenuti da su u periodu između 2011. i 2014. godine, kada je nastupila reorganizacija festivala, domaći di-džejevi i „mlade nade“ elektronske muzike imali priliku da nastupaju na Redbull Stage-u, bini koja je nastala u cilju promovisanja muzike sa ovih prostora.
Kako su organizatori i naglasili, u kreiranju programskih šema i rasporeda izvođenja na svim binama festivala, oni se rukovode „isključivo kvalitetom“, dok se njihova popularnost i ʻzemlja porekla’ stavljaju u drugi plan. Ipak naši sagovornici nisu krili da su promocija muzičara iz centralne Srbije, kao i navedena potreba za „decentralizacijom kulture“, ideje vodilje Lovefest-a. Ova tvrdnja može se dovesti u pitanje, budući da su u poslednjih nekoliko godina kao headliner-i festivala gotovo isključivo bili najavljivani strani izvođači.
Takođe, pored novih upisa na mapu elektronske muzike i saradnje sa drugim festivalima, ova manifestacija značajno doprinosi obogaćivanju turističke ponude Vrnjačke Banje i modernizaciji banjskog turizma.
Na sličan način, ali sa nešto drugačijim žanrovskim usmerenjem, funkcioniše i kragujevački Arsenal fest. Arsenal, takođe, traje tri dana, a posetioci na tri glavne bine mogu čuti 4‒6 izvođača po festivalskom danu. Vanmuzički program festivala, u koji se ubrajaju promocije knjiga, izložbe slika i fotografija, javne debate i drugo, svojom raznovršnošću utiče na širenje ove manifestacije i ʻvan granica festivala’, tj. van prostora oko stare topolivnice, na kom se odigrava glavni program festivala, i tako komunicira sa svim zainteresovanim građanima i profesijama koje konstruišu jednu lokalnu muzičku scenu. Sa konceptualne strane, organizatori festivala su posvećeni žanrovskom uklapanju domaćih i stranih izvođača, a kao svoj osnovni cilj navode „održavanje kvalitetnog programa“ koji predstavlja vid borbe protiv „mainstream muzičkih tokova“.
Razgovor sa organizatorima Arsenal fest-a vodio je ka otvaranju jednog interesantnog i značajnog pitanja koje se tiče domaćih izvođača. Naime, budući da je ovaj festval u prvim godinama održavanja bio domaćin uglavnom bendovima iz Srbije, a da su izvođači iz regiona, pa potom i inostrani, vremenom zauzimali sve značajnije mesto na programima, organizatori su se i sami zapitali oko definicije domaćih izvođača. Prema njihovom mišljenju i načinu rukovođenja, odrednicu „domaći izvođač“ jednako zavređuju i lokalni izvođači i bendovi iz Srbije, ali i regionalni muzičari.[3] Poput Lovefest-a, ni na Arsenal-u ne postoji posebno rešenje za uključivanje domaćih izvođača u program – u odnosu na strane, može presuditi popularnost i kvalitet. Praćenje dešavanja na sceni, koje će se ispostaviti kao bitno i za druge festivale, naročito je važno organizatorima kada je reč o domaćim izvođačima. Iz toga proizlazi da će aktivni bendovi, oni koji snimaju albume, redovno sviraju i imaju solidnu medijsku propraćenost i podršku publike, biti oni koji imaju veće šanse da nastupe na festivalima poput Arsenal-a.
[1] Vidi: Ana Đorđević, LOVEFEST Vrnjačka Banja, http://www.cepom.org/lovefest.html
[2] Vidi: Katarina Lazarević, ARSENAL FEST Kragujevac, http://www.cepom.org/arsenal-fest.html
[3] Katarina Lazarević, ibid.
Lovefest, koji se od 2007. godine održava u Vrnjačkoj Banji, i Arsenal fest, koji je u Kragujevcu ustanovljen 2011. godine, zahvaljujući aktivnostima u poslednjih nekoliko godina, upisuju se u listu najvažnijih muzičkih događaja koji se u Srbiji dešavaju tokom leta. Njihove početne ideje, „kulturna decentralizacija“[1] i „oživljavanje kompleksa stare fabrike novim sadržajima“[2], dalje su se razvijale utabanim konceptualnim stazama velikih evropskih festivala među kojima je i naš Exit. Konačno, od prvog Love festa (tada The Love Festival-a) održanog na Letnjoj pozornici koji je trajao dva dana, te prvog Arsenal festa koji je otpočeo sa jednom binom u Kneževom arsenalu, staroj topolivnici, ova dva festivala proširili su svoje manifestacije na četiri bina ili više njih, na kojima se publici predstavljaju domaći i strani izvođači.
Prvobitno festival elektronske muzike, Lovefest je zamišljen kao svojevrsna platforma za promovisanje kulture mladih u Srbiji. Organizatori su u razgovoru sa Centrom naveli da je festival nastao „na temeljima decentralizacije kulture upravo iz želje da se podrže mladi talentovani muzičari, pre svega iz centralne Srbije“, što ukazuje na prvobitnu ideju organizatora da se usredsrede na, može se reći, umrežavanje lokalnih scena u okruženju, odnosno centralnoj Srbiji. Svake godine, festival traje tri dana („72 sata konstantnog muzičkog programa“), a pored programa na tri glavne bine na kojima u toku jedne večeri nastupi 5–7 izvođača, moguće je pratiti raznovrsne vanmuzičke i dnevne programe. Prošle godine Lovefest je posetilo preko 80 000 ljudi.
Posao selekcije izvođača i održavanja primarnog fokusa festivala prepoznali smo kao najvažnija konceptualna ograničenja ovog festivala. Kako navodi Ana Đorđević, elektronska muzika bila je u fokusu festivala sve do 2011. godine, kada su se di-džejevima iz zemlje i inostranstva priključili i live bendovi, koji se uglavnom mogu svrstati u rok, pop i hiphop žanrove. Tri godine kasnije dolazi do ʻzvaničnog odvajanja’ live muzike – ustanovljava se Live Stage bina na kojoj, osim toga što ona postaje rezervisana isključivo za muziku uživo, od tada nastupaju live izvođači iz zemlje i regiona. Posmatrajući domaće izvođače na Lovefest-u, treba pomenuti da su u periodu između 2011. i 2014. godine, kada je nastupila reorganizacija festivala, domaći di-džejevi i „mlade nade“ elektronske muzike imali priliku da nastupaju na Redbull Stage-u, bini koja je nastala u cilju promovisanja muzike sa ovih prostora.
Kako su organizatori i naglasili, u kreiranju programskih šema i rasporeda izvođenja na svim binama festivala, oni se rukovode „isključivo kvalitetom“, dok se njihova popularnost i ʻzemlja porekla’ stavljaju u drugi plan. Ipak naši sagovornici nisu krili da su promocija muzičara iz centralne Srbije, kao i navedena potreba za „decentralizacijom kulture“, ideje vodilje Lovefest-a. Ova tvrdnja može se dovesti u pitanje, budući da su u poslednjih nekoliko godina kao headliner-i festivala gotovo isključivo bili najavljivani strani izvođači.
Takođe, pored novih upisa na mapu elektronske muzike i saradnje sa drugim festivalima, ova manifestacija značajno doprinosi obogaćivanju turističke ponude Vrnjačke Banje i modernizaciji banjskog turizma.
Na sličan način, ali sa nešto drugačijim žanrovskim usmerenjem, funkcioniše i kragujevački Arsenal fest. Arsenal, takođe, traje tri dana, a posetioci na tri glavne bine mogu čuti 4‒6 izvođača po festivalskom danu. Vanmuzički program festivala, u koji se ubrajaju promocije knjiga, izložbe slika i fotografija, javne debate i drugo, svojom raznovršnošću utiče na širenje ove manifestacije i ʻvan granica festivala’, tj. van prostora oko stare topolivnice, na kom se odigrava glavni program festivala, i tako komunicira sa svim zainteresovanim građanima i profesijama koje konstruišu jednu lokalnu muzičku scenu. Sa konceptualne strane, organizatori festivala su posvećeni žanrovskom uklapanju domaćih i stranih izvođača, a kao svoj osnovni cilj navode „održavanje kvalitetnog programa“ koji predstavlja vid borbe protiv „mainstream muzičkih tokova“.
Razgovor sa organizatorima Arsenal fest-a vodio je ka otvaranju jednog interesantnog i značajnog pitanja koje se tiče domaćih izvođača. Naime, budući da je ovaj festval u prvim godinama održavanja bio domaćin uglavnom bendovima iz Srbije, a da su izvođači iz regiona, pa potom i inostrani, vremenom zauzimali sve značajnije mesto na programima, organizatori su se i sami zapitali oko definicije domaćih izvođača. Prema njihovom mišljenju i načinu rukovođenja, odrednicu „domaći izvođač“ jednako zavređuju i lokalni izvođači i bendovi iz Srbije, ali i regionalni muzičari.[3] Poput Lovefest-a, ni na Arsenal-u ne postoji posebno rešenje za uključivanje domaćih izvođača u program – u odnosu na strane, može presuditi popularnost i kvalitet. Praćenje dešavanja na sceni, koje će se ispostaviti kao bitno i za druge festivale, naročito je važno organizatorima kada je reč o domaćim izvođačima. Iz toga proizlazi da će aktivni bendovi, oni koji snimaju albume, redovno sviraju i imaju solidnu medijsku propraćenost i podršku publike, biti oni koji imaju veće šanse da nastupe na festivalima poput Arsenal-a.
[1] Vidi: Ana Đorđević, LOVEFEST Vrnjačka Banja, http://www.cepom.org/lovefest.html
[2] Vidi: Katarina Lazarević, ARSENAL FEST Kragujevac, http://www.cepom.org/arsenal-fest.html
[3] Katarina Lazarević, ibid.
